Sayfa 1 / 9
Balkan Türkleri Balkanlar'da yaşayan Türklerdir. Balkan Türkleri, Edirne'deki Meriç Nehri'nin batı tarafında yaşayan Türklere verilen addır. Çoğunlukla Makedonya, Kosova, Bulgaristan, Yunanistan, Romanya, Bosna Hersek, Sırbistan ve Arnavutluk'ta yaşarlar.Tarih
Osmanlı Devleti'nin sınır politikası olarak Balkanlar'a yerleştirilmiş olan Anadolu yörüklerinden ve kuzeyden gelen Kıpçak-Kuman boylarından oluşan Türk topluluklarıdır. Bölge kültürüne katkıda bulunmalarının yanında, yılın belli zamanlarında komşu bölgelere akınlar düzenlemişlerdir.93 Harbi ile çoğalan, Balkan Savaşları ile daha da kitleselleşen Müslüman (Türk, Boşnak, Arnavut, Pomak) göçü büyük acılara ve katliamlara sahne olmuştur. Lozan Antlaşması'nın ek protokolü ile Türkiye-Yunanistan Nüfus Mübadelesi yapılmış, Türkiye ve Yunanistan'ın yurttaşları din esasına göre zorunlu göçe tabi tutulmuştur. Türkiye'de sadece İstanbul kenti ile Gökçeada ve Bozcaada'da oturan Rumlar, Yunanistan'da ise sadece Batı Trakya Türkleri mübadeleden muaf tutulmuşlardır.
Günümüz
Türkiye Cumhuriyeti'nin kurulmasının ardından mübadeleler ile bu Türklerin bir kısmı Türkiye'ye göç etmiş olsa da, günümüzde halen Bulgaristan, Makedonya, Yunanistan, Kosova, Sırbistan ve diğer Balkan ülkelerinde Türk nüfusun yoğun olduğu yerler vardır. Türkçe ve bulundukları ülkenin dillerini konuşmaktadırlar.1989 yılında Bulgaristan'daki zorunlu isim değiştirme vb. baskılar sonucunda Türk'ler başta İstanbul, Bursa ve İzmir olmak üzere Türkiye'ye göç etmiş, politika değişiklikleri sonucu bu göçmenlerin bir kısmı Bulgaristan'a geri dönmüştür.
Göç
Türklerin Bulgaristan'dan Göçü (1878-1994)
| Yıl | Sayı | Not |
|---|---|---|
| 1878-1912 | 350,000 | 93 Harbi, Balkan Savaşları |
| 1923-33 | 101,507 | 1933 Razgrad Olayları |
| Eylül 1934 | 97,181 | 1934 Balkan Antantı |
| Eylül 1940 | 21,353 | 1940 Craiova Anlaşması |
| 1950 | 154,198 | Kore Savaşı |
| 1952-68 | 24 | |
| 1969-78 | 114,356 | |
| 1979-88 | 10 | |
| 1989 | 321,800 | 150,000'ni 1990'larda bulgaristan'a döndü. |
| 1991-92 | 50,000 | |
| 1993-94 | 70,000 |
Yunanistan'dan Göçü
Yunanistan bölgesinden Türk göçleri birkaç şekilde gelişmiş, bu göçler sonucunda bölgede bir zamanlar hatırı sayılır nüfus oranına sahip Türkler, günümüzde sadece Batı Trakya'da kalmıştır.Batı Trakya'nın 1923 yılındaki nüfusu 191.699'dur. Batı Trakya nüfusunun 129.120'si Türk (%67), 33.910'u Yunan (%18), 28.669'u Bulgar, geri kalan nüfusunu ise Ermeni ve Yahudi topluluğu oluşturmaktaydı.
| 1923 Yılında Batı Trakya Nüfusu | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Şehirler | Türk | Yunan | Bulgar | Yahudi | Ermeni | ||
| Gümülcine | 59.967 | 8.834 | 9.997 | 1.007 | 360 | ||
| Dedeağaç | 11.744 | 4.800 | 10.227 | 253 | 449 | ||
| Sofulu | 14.736 | 11.542 | 5.490 | - | - | ||
| İskeçe | 42.671 | 8.728 | 522 | 220 | 114 | ||
| Toplam | 129.120 | 33.910 | 26.266 | 1.480 | 923 | ||
Batı Trakya'daki nüfusun büyük çoğunluğunu Türklerin oluşturması nedeniyle Batı Trakya Türkleri 1923-1924 Türkiye-Yunanistan Nüfus Mübadelesinden muaf tutulmuşlar ancak Lozan'daki görüşmelerde, Mesta Karasu Nehri ile Meriç Nehri arası Batı Trakya olarak kabul edildiğinden, Mesta ile Ustruma Nehirleri arasında kalan Kavala, Drama, Serez bölgelerindeki Türkler mübadeleye tabi olmuşlar ve Türkiye'ye gelmek zorunda kalmışlardır
Nüfus
Balkanlarda yaşayan Türk nüfusu günümüzde daha çok güneyde ve doğuda toplanmıştır. Bulgaristan, Türk nüfusun en yoğun olduğu ülkedir.| Bulgaristan | 750.000-1.000.000 |
| Makedonya | 80.000-225.000 |
| Yunanistan | 150.000-200.000 |
| Romanya | 85.000-100.000 |
| Kosova | 50.000-80.000 |
| Bosna-Hersek | 25.000-50.000 |
| Sırbistan | 20.000-30.000 |
Balkan ülkelerinde yaşayan toplam Türk nüfusu: 1.500.000 ile 2.250.000 civarındadır.