Trak Mezarları
Makale Dizini
Dikilitaşlar (Menhirler)
Megalitler başlıca iki grupta toplanabilir: Dayanak gerektirmeden ayakta duran taşlar; bunlar yalnızken "Menhir" , bir doğru üzerinde dizilir veya daire şeklinde sıralanırsa "Cromlech" (Kromlek) adını alırlar.
Paralel düzenlenmiş bir döşemeyi taşıyan taşlardan meydana getirilen odalar ki; bunlara da "Dolmen" denir. Dolmen'ler, birer mezar odalarıdır. Bu mezar odalarının üstü toprakla örtülürse, ortaya çıkan tepeciklere Tümülüs Höyük adı verilir. Dolmenler, basit dolmen, örtülü koridor, kubbeli dolmen adını alan türlerde olur.
Dolmenler (Anıt Mezar-Kapaklıkayalar)
Basit Dolmen: Ayakta duran iki veya birkaç taşın üstünde, yatık durumdaki büyük bir taştan oluşur. Bu ilkel dolmen, bazen bir tümülüs ile örtülüdür.
Kubbeli Dolmen: Bu tip dolmende, harçsız taşlarla örtülmüş ve kilit taşıyla kapanmış bir kubbe görülür. Yunanistan'da "Tolos" denilen bu tür inşaata, Fransa ve İrlanda'da bugün dahi çoban kulübeleri arasında rastlanmaktadır.
Örtülü Koridor: Son çağ dolmenlerinin hepsi bu türdedir. Bütün anıt, üstü örtülü bir geçitten ibarettir. Bunun bazı kısımları delikli bir taşla ayrılır ve bazılarında rölyeflere rastlanır (Rölyef, kabartma olup, heykel sanatının bir çeşididir. Bir figürün çıkıntıları, derin bir şekilde zemine bağlı olarak çıkarılmışsa "yüksek rölyef", eğer çıkıntılar hafif bir biçimde belirtilmişse "alçak rölyef" adını alır).
Tümülüsler ve Mezar Tepeleri
Tümülüsün tanımı ve işlevi
Trak tarihinde önemli bir yeri olan Vize çevresine dağılmış çok sayıdaki arkeolojik eser arasında özellikle, Vize ovasına yayılmış çok sayıdaki tümülüs dikkat çekicidir. Bunların bir kısmı 1936-39 yılları arasında Atatürk tarafından bizzat Trakya'nın tarihini araştırmak için görevlendirilen Ord.Prof.Dr Arif Müfit Mansel tarafından incelenmiş ve bir kısmı da çeşitli şekillerde soyulmuş ve bilimsel hiçbir şey bırakmadan tahrip olmuştur. Vize sınırları içinde ovadakilerden başka yerlerde de Tümülüsler mevcuttur. Bütün bu tümülüsler içinde bilimsel araştırmayı bekleyenler de doğal olarak vardır. Tümülüslerin hepsi mezar odası vermediği gibi bir kısmı yakma izleri ve at kemikleri göstermektedir. At mezarı olarak nitelenen bu tümülüsler, Traklar'ın Orfik dinleriyle ilgili tören ve kurban yerlerinin uzantılarıdır.
Vize Tümülüslerinde Yapılan Araştırmalar
Vize'de Araştırması Yapılmış Olan Tümülüsler
Bu bölümdeki bilgiler ağırlıklı olarak Prof.Dr. Somay Onurkan'ın "Doğu Trakya Tümülüsleri Maden Eserleri" isimli çalışmasından alınmıştır.A TÜMÜLÜSÜ
Lahit; Mezar odasının güneydoğu köşesinde yerleştirilmiştir. balıksırtı biçiminde eğimli bir kapağa sahiptir. Lahdin esas uzun cephesi beyaz yüzey üzerinde ortada sarı ve mavi çerçeveli ve kahverengi kafesli bir yapı, bunun iki yanında siyah rozetlerle süslenmiş kahverengi ve kırmızı renkte girlandlar bulunan boyalı bezemeye sahiptir. Lahit kırmızı kapağı ile bir ev cephesini tasvir eder.
Tümülüste bulunan eserler:
Altın : Çelenk, levha aplik, 2 adet yüzük
Gümüş : 1 Maşrapa, 1 simpulum (kepçe), 1 kalathos (kupa), 4 kantharos (kadeh)
Bronz : 1 Lenger (çift kulplu kap), 1 tencere, 1 maşrapa, 1 patera (tava), 1 onikhoe (ibrik), 1 yağ ibriği, 1 çift kulplu vazo, 2 tek kulplu testi, 2 kandil, 2 kandelabrum (kandillik), 1 fener, 1 miğfer, 1 zırh gömlek, tahta kutu bronz kısımları
Demir : 1 Kılıç, 2 mızrak ucu
Cam : 3 Sürahi, (28 cm uzunluğunda uzun boyunlu, armut biçimli, tek kulplu, mavimsi saydam camdan ve üzerinde beyaz çizgiler.) , tabaklar (ince sarı camdan, kenarları dik ve yüksek), Yukarı doğru genişleyen kaplar, taban ayaklı derin kaseler, ağıza doğru darlaşan derin kadehler (O devirde çok değerli olan bu cam eşyaların tahta kutular içinde saklandığı anlaşılmaktadır.)
Keramik : 3 Testi, iki kulplu amphora, 2 yuvarlak gövdeli uzun boyunlu balsamaria.
Deri : Altın çelenk yapraklarının bağlandığı şeridin deriden olduğu anlaşılmıştır.
Kumaş : Lahdin üzerinde bütün eserlerin üzerini örten, kırmızımtırak toz haline gelmiş kumaşa ait izler görülmüştür.
Vize A Tümülüsü önemine uygun olarak son derece iyi bir incelemeden sonra İstanbul Arkeoloji Müzesi'nde mezar odasının rekonstrüksionu yapılmıştır. Mezara ait buluntular halen burada sergilenmektedir. Aşağıda resimlerini görebilirsiniz. Ayrıca mezara ait metal buluntuların resimlerini de görebilirsiniz. Lütfen bu resimlere bakarken definecilerin Vizelilerden, Vize'den, Türkiye'den çaldıkları eserlerin ne kadar büyük kayıplar olduğunu düşünün.
B TÜMÜLÜSÜ
Tümülüste bulunan eserler:
Bronz : 1 Lenger'in kulpları, 1 patera, 1 oinokhoe, 1 kandil, 1 kandelabrum.
Cam : Uzun boyunlu silindir gövdeli bir şişe ve kırık cam parçaları
Keramik : 1 Balsamaria ve kırıkları, toprak heykelcik parçacıkları, iki çocuk heykelciği (belki çocuğun oyuncakları)
Çelengin yaprakları meşe yaprağı şeklindedir. Yüzüklerden biri beyaz bir cam taşa sahiptir ve üzerine Artemis resmedilmiştir. Diğer yüzüğün taşı bugün yoktur. küpenin üzerinde olması gereken taş ve boncuklar da kaybolmuştur. Bilezikler birbirinin aynıdır. bileği kavrayan 2 cm. genişliğinde bir band ve bunun iki ucu arasına yerleştirilmiş oval bir taş yuvası vardır. İkisinin de taşları kayıptır. Çok yönlü bir zincir ile ucunda ortasında rozet olan bir kolye vardır.
C TÜMÜLÜSÜ
A Tümülüsünün yanındaki 50 m. çapında 2,5 metre yüksekliğindeki tepedir. Rhoimetalkes III'e ait olması lazım gelen bir atın külünü bulundurmaktadır.D TÜMÜLÜSÜ
Yapılan kazı sonunda hiçbir mezara rastlanılmamıştır.E TÜMÜLÜSÜ
Vize'nin 6 km. güneyinde 1939 yılında A.M.Mansel tarafından açılmıştır. 65 m. çapında 18 m. yüksekliğinde büyük bir tümülüstür. Mezarda bulunanlar M.S. 1. yüzyılın ortalarına tarihlenmektedir.Tümülüste bulunan eserler:
Altın : Çelenk, oval bir camı kaplayan levha
Bronz : Amphora, kandelabrum ayağı, kilit kolu
Demir : Miğfer yanaklığı, Silah kalıntıları
Cam : Çeşitli cam kaplara ait kırıklar
Keramik : Üç tane kandil, çeşitli kap kırıkları
Çelengin yaprakları meşe yaprağı olarak biçimlendirilmiştir. Vize E amphorası 51 cm.lik yüksekliği ile bu tip amphoralar arasında bilinenlerin en büyüğüdür.
F TÜMÜLÜSÜ
E tümülüsünün yanındadır. Bu tümülüste de bir at mezarı bulunmuştur. Atın başı yoktur.G TÜMÜLÜSÜ
İçinde mezara rastlanmamıştır fakat yaygın bir kül tabakası vardır.H TÜMÜLÜSÜ
35 metre çapında ve 2 m. yüksekliğinde bir tepedir. Burada doğu-batı yöneltisinde 3 basit mezar bulunmuştur.1- Üç yanı eğimli tuğlalarla çevrilmiş basit bir mezardır. Mezarda okside olmuş demir parçalar, iki cam vazo ve bir keramik testi bulunmuştur.
2- İçi kerpiçle sıvanmış bir çukurdur. Mezarda açılır kapanır bir demir iskemle, cam vazolar, keramik kaplar ve mermer bir kemik muhafazası bulunmuştur.
3- İki geniş tuğlanın basitçe birleştirilmesinden oluşmuş basit bir mezardır. Mezarda bir şey bulunamamıştır.