Karacakılavuz

Tarihi

Karacakılavuz, 1884-85 yıllarında Bulgaristan'ın Sevlievo (Selvi) kasabasına bağlı Krushevo (Kruşva) ve Sennik (Çadırlı) köylerinden göç etmiş muhacirler tarafından kurulmuştur. Halkın 15. yy da Konya-Karaman yöresinden Balkanların Türkleştirilmesi politikası sonucu zorunlu iskanla Bulgaristan'a göç ettirildiği ahali arasında söylenegelmektedir.

Daha eski tarihlerde Karacakılavuz'un Fatih ve Sultan Bayezid zamanının vezirlerinden Koca Mustafa Paşa'ya ait tımarlardan olduğu çeşitli kaynaklarda varittir. Ayrıca günümüzde kasaba içinde yer alan mezarlıkta bulunan mezar taşlarında en eski tarih miladi 1730 yıllarıdır. Bu mezar taşlarına göre bu mıntıkanın "İbrahimzade" adıyla anılan bir aileye ait olduğu anlaşılmaktadır. Karacakılavuz, kurulduğu yıllarda Hayrabolu kazası, Büyükkarakarlı nahiyesine bağlı iken bilahare Banarlı bucağına bağlanmıştır.

Karacakılavuz ismiyle ile ilgili anlatılan efsaneye göre, bir grup avcı peşine düştükleri bir karacanın ardından bugün kasabanın kurulu olduğu yere gelmişler ve buranın güzelliğine hayran kalarak, buradan "karacanın kılavuzluk ettiği, getirdiği yer" manasında "Karacakılavuz" olarak bahsetmeye başlamışlar. İsim eski yazışmalarda karacakulavuz, karacakuloğuz gibi hallerde kullanılmış ancak 1930'lardan sonra bugünkü halini almıştır.

1924 yılına kadar Kruşva köyünden gelenler bir muhtara, Çadırlı köyünden gelenler ayrı muhtara olmak üzere iki muhtarlıkla yönetilen köy, bu tarihten itibaren tek muhtar tarafından yönetilmeye başlanmıştır. Yeni büyükşehir kanunuyla belediye teşkilatı kaldırılmış olup mahalleye dönüştürülmüştür.

Tarım ve Hayvancılık

Karacakılavuz merkeze 32 km uzaklıktadır. Nüfus 2016 yılı itibariyle toplam 2.954 olarak belirlenmiştir. Kasabanın ekonomisi Bitkisel ve Hayvansal Üretime dayanmaktadır Kasabada mevcut olarak 2 ilköğretim okulu, sağlık ocağı, içme suyu ve kanalizasyon şebekesi, 4 lokanta, halı saha ve Tarım Merkezi bulunmaktadır. İklimi, Marmara iklimi etkisi altındadır. Yazları sıcak, kışları soğuk ve yağışlı geçer. Ortalama yıllık yağış miktarı 500-1.000 mm arasında değişir.

Kasabada, ürün deseni bakımından Tekirdağ ilinin genel durumunu yansıtmaktadır. Ağırlıklı olarak buğday ve ayçiçeği tarımı yapılmaktadır. Ayrıca hayvancılığın yoğun olması sebebiyle yem bitkileri üretimi de önemli bir yer tutmaktadır. Buna ilave olarak son yıllarda kanola yetiştiriciliği de beldedeki ürün desenine eklenmiştir.

El Dokumaları

Karacakılavuz el dokumalarında hem kirkitli dokuma çeşitlerinden biri olan "CİCİM" tekniğini, hem de mekikli dokuma çeşitlerinden biri olan "DİMİ" tekniğini bir arada görmekteyiz. Dimi dokuma tekniği, yapılan dokumaların zemin dokusunda, cicim dokuma tekniği ise zemin doku üzerinde, motif ve desenlerin oluşturulmasında kullanılmaktadır. Ayrıca bez ayağı (düz bez dokuma) tekniği ile yörede "CECALA" denilen çizgili dokumalar ve "ÇERGİ" denilen yün yer yaygıları da yapılmaktadır.

Yapılan dokumaların zemininde kullanılan, yörede şayak örgü olarak isimlendirilen dimi dokumalar 4 çerçeve ve dört ayaklı ahşap dokuma tezgahlarında dokunmaktadır. Dimi dokumalar yüzeyinde bulunan atkı ve çözgü ipliklerinin yoğunluğuna göre atkı dimisi, çözgü dimisi ve çift yüzlü veya iki taraflı dimi olmak üzere 3 şekilde gruplandırılır. Karacakılavuz dokumalarında uygulanan çeşidi dokumanın her iki yüzeyinde de aynı görüntüye sahip ikiyüzlü dimidir.

4 GÜCÜLÜ DİMİ DOKUMA SIRA TAHAR

Atkı ve çözgü ipliklerinin birbirini gizlemeden eşit aralıklarla kesiştikleri bez dokuma veya atkı yüzlü ( kilim) dokumada atkı iplikleri arasına renkli desen iplikleri sıkıştırılarak dokuma yüzeyinde kabartma desenler oluşturma tekniğidir. Yörede yapılan dokumalarda ise bu işlem çözgü iplikleri üzerine dimi dokuma yapılırken, uygulanacak motifin durumuna göre renkli desen iplikleri, dokumanın arkasından önüne geçirilir ve belirli atlamalar yapılarak tekrar arkada serbest bırakılır. Dokumanın tüm eni boyunca değişik renk ve biçimdeki motifler içinde atlamalar yapılıp, iplikler arkaya verildikten sonra çözgü iplikleri arasından atkı iplikleri geçirilerek sıkıştırılır. Motifler tamamlanıncaya kadar her sırada aynı işlem yapılarak dokuma bitirilir. Dokuma yüzeyinde kabarık bir görüntü oluşur.

Yörede yapılan dokumalar yer minderi veya yastık olarak üretilmekte. Yer minderi olarak dokunanların ölçüsü eni standart olarak 65 cm. boyu ise 100 / 110 / ve 130 cm. olarak değişiklik göstermektedir. Yastık olarak dokunanlarının eni 60 boyu ise 110 cm. dir.

Karacakılavuz dokumaları atkı, çözgü ve desenlendirmesinde geçmişte kendi ürettikleri yün ipliği kullanılmakta iken şu anda dışarıdan temin edilen fabrikasyon yün, pamuk ve sentetik iplikler kullanılmaktadır.

Araştırmalar kapsamına giren ve zemininde dimi dokuma tekniği desenlendirmesinde cicim tekniği kullanılarak dokunan Karacakılavuz dokumalarının kompozisyon şemasına baktığımızda 3 farklı kompozisyon şeması ile karşılaşırız. Bu şemalardan ikisinde daha çok dokumanın bir tarafında desen yoğunluğunun daha fazla diğer tarafta ya hiç desenlendirme yapılmadığı veya içindeki desen gurubunda bulunan bir desenin yerleştirildiği görülmektedir. Diğer şemada ise bir motifin belli aralıklarla tekrarından oluşmaktadır. Tekrar eden motiflerin araları sütunlarla bölünmüştür. Bu şemada ana plan aynı kalırken sadece tekrar eden motifler değişmektedir.

Yöredeki dokumaların canlandırılması amacıyla Tekirdağ Valisi Aydın Nezih Doğan'ın girişimleriyle hazırlanan ''Tekirdağ'ı Seviyorum Projesi'' kapsamında, dokumalarda çeşit geliştirme çalışmalarının sürdürüldüğü, kaybolmaya yüz tutmuş el dokumacılığını yeniden geliştirerek, bu işle uğraşanların aile bütçesine katkı sağlayabilmeleri için çalışmalara devam edilmektedir. Bu proje kapsamında Karacakılavuz El Dokumaları''nın geliştirilerek, bu işle uğraşanların aile bütçesine katkı sağlayabilmeleri gerçekleştirilmeye çalışılmaktadır.